شیخ‌الکبیر طرشتی بی پروا مروج عقاید شیعی بود | خواجه نظام‌الملک در طرشت چه می‌کرد؟
همشهری آنلاین- زهرا سرویان : تا پیش از دوره سلجوقیان در ایران، ساخت مقبره و بقعه برای علمای دینی و بزرگان رسم نبود. اما بعد از این دوره، برای برای رعا
همشهری آنلاین- زهرا سرویان : تا پیش از دوره سلجوقیان در ایران، ساخت مقبره و بقعه برای علمای دینی و بزرگان رسم نبود. اما بعد از این دوره، برای برای رعایت ادب و احترام، سر مزار علما و چهره های شاخص بقعه‌ای چهارضلعی با یک طاق گنبدی می‌ساختند. اما عبدالله طرشتی که بود؟
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
«علیرضا زمانی» تهران‌پژوه، در این باره می گوید: «در کتاب‌های تاریخی مانند «معجم‌البلدان» و «مجالس‌المؤمنین» از علامه طرشتی به‌عنوان خواجه جعفر بن محمد بن موسی بن جعفر، معروف به شیخ‌الکبیر یاد کرده‌اند که شهرتش خواجه‌جعفر و کنیه‌اش ابومحمد دوریستی بود. او اواخر قرن پنجم هجری قمری، یعنی حدود ۸۰۰سال قبل و زمان حکومت سلجوقیان در همین محل بقعه زندگی می کرد. پدر علامه طرشتی از نوادگان حذیفه بن یمانی، شیعه‌شناس معروف عصر خود، از صحابه هفتگانه پیامبر(ص) بود.»
بنا بر تعریف این تهران‌پژوه، علامه طرشتی در کودکی برای یادگیری دروس حوزی به مدرسه نظامیه بغداد رفت و ۴۰ سال در نظامیه بغداد درس خواند و بعد از بازگشت به زادگاهش در مکان فعلی بقعه، شروع به تدریس تاریخ اسلام و تفسیر قرآن کرد. خواجه نظام‌الملک، دانشمند، ریاضیدان و وزیر ملک‌شاه سلجوقی، یکی از شاگردان معروف این عالم ربانی بود. عبدالله طرشتی در روزگاری که عالمان شیعه قدرت چندانی نداشتند با شجاعت و بی‌پرده عقایدش را در باره مذهب شیعه بیان می کرد. همچنین بسیار مورد احترام بزرگان علم و ادب بود.
زمانی از نحوه ساخت بقعه این عالم و مجتهد بزرگ شیعه می‌گوید: «در دوره صفویان بقعه علامه طرشتی بازسازی شد. دوره قاجار آرامگاه این عالم ربانی در میان اهالی به بقعه علامه طرشتی شهرت پیدا کرد. دهه ۵۰ بود که اطراف بقعه تبدیل به بوستان شد و بسیاری از قبرهای اطراف بقعه از میان رفت. مدتی اداره بقعه بر عهده اهالی بود و بعدها به اداراه اوقاف سپرده شد و در دهه ۷۰ هم با کمک سازمان میراث فرهنگی بنای بقعه مرمت شد و با شماره ۲۰۲۱ به ثبت ملی رسید.»
مکان فعلی بقعه روزگاری محل درس و حضور استادان مطرح حوزه دین‌پژوهی بود و بزرگان بسیاری از جمله آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله مرعشی به این بقعه رفت و آمد داشتند. در حال حاضر، مراسم مذهبی مختلف مانند اقامه نماز جماعت، برپایی مراسم ایام محرم و کلاس‌های آموزشی علوم دینی و... در این محل انجام می‌شود.
در طول تاریخ بقعه علامه طرشتی محل رفت‌وآمد بسیاری دیگر از بزرگان و عالمان عصر خود بود. حدود ۵۰ سال قبل نیز بزرگ‌ترین علما به بقعه رفت‌وآمد می‌کردند.
